جامعه از منظر قرآن که به عنوان یک موجود زنده به حساب می آید دارای حیات و مرگ می باشد و اسلام تمدن ها را بر این اساس به حیات و مرگ و ریشه و قابل انحطاط تقسیم بندی می کند. نظر علامه طباطبایی در خصوص سنت های الهی حاکم بر جامعه می باشد که از آیات قرآن کریم این سنت ها شامل سنت آزمایش الهی، ابتلاء و امتحان و سنت استدراج است. سنت استدراج قابل بحث در جوامع دینی بیشتر است چون به نوعی مهلت دادن با وفور نعمت است.
طلاب و اساتید سؤال می کنند: چرا در جوامعی که پیروی از اعتقادات دینی نیست عذاب الهی و گرفتاری کمتر است و انگار آن ها در نعمت هستند؟
جواب این می باشد که آن ها با سنت استدراج روبرو هستند و این از نظر شیعه و اسلام بسیار سنت خطرناکی است چون انسان متوجه نمی شود مورد ابتلاء و آزمایش است و به تدریج نابود می گردد.
شهید مطهری تاریخ و جامعه را با توجه به دیدگاه های مارکسیستی آن روز نقد می کند و جامعه مشارکتی را خلاف فطرت آدمی می داند.