محبت خاص مؤمنین به خداى تعالى (1) یادداشتی است از علامه طباطبایی در کتاب گران سنگ المیزان

اولیاء خدا، پروردگار خود را از هر چیزى كه لایق به ساحت قدس او نیست منزه مى‏دارند، چه شریك در اسم و چه شریك در معنا، و چه نقص، و چه عدم.

و نیز تسبیح آنان در باره پروردگارشان تنها تسبیح به زبان و صرف گفتن"سبحان الله"نیست، بلكه تسبیحشان هم به زبان، هم به عمل و هم به قلب مى‏باشد، چون تسبیح اگر كمتر از این و در مرحله‏اى پایین‏تر از این باشد تسبیحى آمیخته با شرك است، همچنانكه خداى تعالى فرموده: “و ما یؤمن اكثرهم بالله الا و هم مشركون” 2

و این اولیاء خدا كه خداى تعالى دلهایشان را از پلیدى محبت غیر خود كه دل را مشغول از ذكر خدا مى‏سازد پاك ساخته و از محبت خویشتن پر نموده است، اراده نمى‏كنند مگر خود خدا را، چون خداى تعالى خیرى است كه شرى با آن نیست، آرى”و الله خیر” 3

و نیز اولیاى خدا با دلهاى مالامال از خیر و سلام خود با احدى روبرو نمى‏شوند مگر بخیر و سلام.بله، مگر آنكه طرف مقابل كسى باشد كه خیر و سلام را مبدل به شر و ضرر سازد، كه در این صورت اولیاى خدا نیز با شر، با آنان برخورد مى‏كنند.

همانطورى كه قرآن كریم، شفاء قلوب است براى كسانى كه خواهان شفاء از آن باشند و لیكن براى ظالمین ثمره‏اى جز بیشتر شدن گمراهى ندارد.

و نیز اولیاى خدا و دارندگان چنین قلبى طاهر به هیچ چیز و هیچ حادثه‏اى بر نمى‏خورند مگر آنكه آن را نعمتى از نعمت‏هاى خدا یافته، با دید نعمت به آن مى‏نگرند، نعمتى كه از صفات جمال خدا و معانى كمال او حكایت دارد و عظمت و جلال او را بیان مى‏كند،

در نتیجه اگر چیزى را توصیف مى‏كنند بدان جهت است كه آن را یكى از نعمت‏هاى خدا مى‏بینند، و جمال خدا در اسماء و صفاتش را در آن چیز مشاهده مى‏كنند، و در هیچ چیز از پروردگار خود غافل و دستخوش فراموشى نمى‏شوند قهرا این توصیفشان از آن چیز توصیف پروردگارشان است، به افعال و صفات جمیل و در نتیجه ثنائى است از آنان بر خدا و حمدى است از ایشان براى خدا، چون حمد چیزى جز ثناء به فعل اختیارى جمیل نمى‏باشد.

این است وضع اولیاى خداى تعالى مادام كه در دنیایند، یعنى در دار عمل قرار دارند، و در امروزشان براى فردایشان جد و جهد دارند، و اما بعد از آنكه از این خانه خارج شده، به لقاء پروردگارشان رسیدند و خداى تعالى وعده‏هائى كه به آنان داده بود بطور كامل به آنان داده، و در رحمت و در دار كرامت خود جایشان داد، و در آن هنگام نورشان را تمام مى‏كند همان نورى را كه در دنیا فقط به آنان داده بود، و قرآن كریم وضع آن روز آنان را چنین حكایت مى‏كند:

“نورهم یسعى بین ایدیهم و بایمانهم یقولون ربنا اتمم لنا نورنا“. 4

در این جا است كه خداى تعالى شرابى طهور به آنان مى‏چشاند و با آن، سریره و باطنشان را از هر شرك آشكار و پنهانى پاك مى‏كند، و در نور علم و یقین غرقشان مى‏سازد، و از اقیانوس دلشان چشمه‏هاى حكمت بر زبانهایشان جارى مى‏كند، در نتیجه نخست خداى تعالى را تسبیح و تنزیه نموده، سپس به رفقایشان كه همان انبیاء و صدیقین و شهداء و صالحین‏اند سلام مى‏كنند، آنگاه خدا را با رساترین وجه و به بهترین بیان حمد و تسبیح و ثنا مى‏گویند.

پى‏نوشت‏ها:

1. كتاب: ترجمه المیزان، ج 10، ص 19

2. بیشتر مردم به خدا ایمان نمى‏آورند، مگر آنكه در عین حال مشركند."سوره یوسف، آیة 106″

3. “سوره طه، آیه 73″.

4. نورشان در پیشاپیش آنان و در سمت راستشان در حركت است، مى‏گویند: پروردگارا نور ما را براى ما به حد كمال و تمام برسان."سوره تحریم، آیه 8″

تهیه و تنظیم : گروه حوزه علمیه تبیان