یکی از مهمترین حوادث عاشورا اسارت اهلبیت امام حسین (علیهم السلام) به دست لشکر یزید(لعنت الله علیه) بود.

در زبان عربی ” أَسَرَ ” به معنای اسیر شدن و در بند قرار گرفتن است. (1) اما یک نکته قابل توجه این است که انسان دارای دو بعد جسم و روح می باشد، که هر دوی آنها در زندگی بشری نقش پرّنگی دارند.

در جریان اسارت حضرت زینب (سلام الله علیها) چه چیزی در بند افتاد و اسیر شد؟
آیا حضرت زینب (سلام الله علیها) و اهلبیت امام حسین (علیهم السلام) در بند و اسارت بودند؟

اگر از دیدگاه ظاهری و مادی که همان جسم است نگاه کنیم، آنها اسیر شدند و در بند یزیدیان قرار گرفتند.

اما آیا انسان تنها جسم دارد؟ که ما بگوییم کاروان زینب(سلام الله علیها) به اسارت کشیده شدند؟
نه، اینگونه نمی توانیم بگوییم، زیرا ما شیعیان معتقدیم که هر انسانی غیر از جسم دارای روح می باشد، اهلبیت امام حسین (علیهم السلام) هیچگاه روحشان در اسارت یزیدیان نبوده است، این مطلب در برخورد حضرت زینب(سلام الله علیها) با یزیدیان و خطابه محکم ایشان، تجلّی فراوانی دارد، که به گوشه ای از آن اشاره می کنیم.

حضرت زینب(سلام الله علیها) پس از ورود به شام و حضور در مجلس یزید با سخنان علی گونه اش چنان یزید را رسوا کرد و او را به گریه واداشت که توان پاسخگویی از او سلب شد.

ایشان در مجلس شام خطاب به یزید کرده و فرمودند:« افسوس که ناچار به گفتگو با تو هستم و گرنه من تو را کوچکتر و حقیرتر از این می دانم که با تو سخن گویم…قسم به خدا که جز از خدا ترسی ندارم و جز به او نزد کسی شکایت نمی برم… هر مکر و خدعه ای داری به کارگیر و هر تلاشی داری بکن و هر چه می توانی با ما دشمنی نما، ولی بدان، به خدا سوگند نمی توانی یاد ما را محو کنی و ذکر اهلبیت(علیهم السلام) را از بین ببری.»

آن گاه سخنان کوتاهی ردّ و بدل می شود وپس از این که تمام حضّار با شگفتی و تعجّب، این همه شجاعت را ملاحظه می کنند، حضرت زینب(سلام الله علیها) خطبه اش را شروع می کنند.

یزید پس از شنیدن این سخنان،که چون نیزه ای بر قلبش وارد شده بود، از وحشت و تأثر بر خود می لرزید و توانایی پاسخ گفتن نداشت. از روی ناچاری و ترس رویش را از زینب(سلام الله علیها) برگرداند. (2)

حال با این اوصاف سوال اساسی این است، که زینب(سلام الله علیها) اسیر یزید بود یا یزید اسیر زینب(سلام الله علیها) بود؟

در این مقاله هر چند کاملا به این موضوع نپرداختیم، امّا “تو خود حدیث مفصّل بخوان از این مجمل”

این بود بخشی از زندگی سراسر الگوی زینب کبری(سلام الله علیها) که با روح بلند خود به تمام بشریت نشان داد که هر کس با خدا معامله کند، هیچگاه در بند و اسیر نخواهد بود و تنها کسانی در بند و اسیر هستند که خدا را فراموش کنند.

با خدا باش و پادشاهی کن
بی خدا باش و هر چه خواهی کن

*شادی روح زینب کبری(سلام الله علیها) صلوات*

1. فرهنگ معاصر عربی فارسی/قیّم
2. الطبقات ابن سعد ج5 ص212 ج8 صص463 و 465

بسم الله الرحمن الرحیم

صبح، اول وقت رفتم برگه خلافی ماشین را بگیرم. نفر اول بودم. راستش را بخواهید در تمام عمرم توی هیچ صفی نفر اول نشده بودم!

هرچند وقت یک بار هم مردم‌آزاری می‌کردم و به دوستان‌ پیامک می‌دادم: « صف گرفتن خلافی خودرو، جای همه خلافکارها خالی».

از وقتی که منتظر صدور برگه‌‌ی خلافی بودم تا بعد از گرفتن برگه، فکرهای عجیب و غریبی به ذهنم می‌رسید. تا اینکه، بالاخره صادر شد. وقتی عنوان خلافی ها رو دیدم، متوجه شدم چقدر خلافی راهنمایی رانندگی شبیه خلافهایی است که تو زندگیمان داریم.

با خودم فکر کردم که اگر از اول سن بلوغ‌ تا الان خلافی‌های من ثبت شده باشد، -که شده- الان چند صفحه است؟ رقم و عددش!؟

اصلا چرا خدا، مثل نیروی انتظامی هر چند وقت یک بار اطلاعیه صادر نمی‌کند که مثلا خلافی های دوبل تخفیف داده شده تا مردم بروند و خلافی بگیرند و کمی بار گناهشان سبک شود؟

تخلف 1- سدمعبر: آیا ممکن است در این دنیا وجود من باعث سدمعبر دیگران شده باشد؟ ممکن است من جلوی رشد کسی را گرفته باشم؟

تخلف 2- تجاوز به چپ: کلا به طرف چپ رفتن که جرم است اما یادم افتاد در ایام فتنه بعضی‌ها چقدر به طرف چپ رفتند و آخرش هم چپ کردند. اگر چه ای کاش لفظ راست مقدس می ماند… «الیمین والشمال مضلة والطریق الوسطی هی الجاده…» نهج البلاغه، خطبه 16 .

تخلف 3- خوردن و آشامیدن و پرتاب و ریختن زباله: چقدر خوردم و اصلا حواسم به همسایه‌ام نبود!. بعد دود کبابش را فرستادم برای بینی همسایه! امام باقر(ع)فرمودند: ای جابر، شیعیان ما )در گذشته(شناخته نمی شدند جز با این ویژگی ها: خاشع،…، بسیار یاد کردن خدا، روزه، نماز، نیکی به پدر و مادر، مراعات همسایگان فقیر و بیچاره.

تخلف 4- ورود غیر مجاز به محدوده‌ی طرح ترافیک: چقدر قرآن و حدیث خواندم که عزیز دل، اینجا جای تو نیست. این رفیق، رفیق تو نیست. بابا، تو این مجلس نرو. همه‌اش گناه است. صاحب السوء قطعه من النار .رفیق بد قطعه ای از آتش است. حضرت علی علیه السلام.

تخلف5- توقف دوبله: آخه خوش انصاف قیمت این کالا رو جای دیگر، نصف این قیمت گفتند!

تو که شش ماه نیست وام گرفته‌ای، دوباره؟ فکر نمی‌کنی حق دیگران است؟ با یک عقد نامه 10 تا وام؟ نکنه می خواهی به 3000 تا برسد؟

تخلف6- توقف، در محل ایستادن ممنوع: با اجازه چه کسی و با چه توجیهی، اینگونه جلوی درب دبیرستان دخترانه و دانشگاه می‌ایستی؟ خودت خواهر و مادر نداری؟ تو اینجا، جلوی راه دختر مردم ایستاده‌ای و همزمان یکی هم جایی دیگر، سر راه خواهرت ایستاده. باور نداری؟ برو ببین.

شخصی از امام صادق (ع)پرسید: آیا نگاه کردن به پشت سر زنهایی که عبور می کنند جایز است؟ حضرت: اگر به ناموس شما این گونه نگاه کنند، خشنود می شوید؟! برای مردم همان را بخواهید که برای خود می خواهید.

هرکه باشدنظرش در پی ناموس کسان                     پی ناموس وی افتد نظر بوالهوسان

تخلف7- توقف در پارک ممنوع: چشم و دلم را کجاها پارک کردم؟ ای خدا! پلیسی بفرست؛ آقای… به شماره… به رنگِ رنگ پریده‌ها، هووی! حرکت کن برو. «قل للمؤمنین یغضوا من ابصارهم و یحفظوا فروجهم/نور33

تخلف8- عدم استفاده از کمربند ایمنی: چقدر گفتم کمربندت!‌ را محکم ببند؟ حالا با کله برو توی بدبختی، حقته! خاک بر سرت.«وَلْیَسْتَعْفِفِ الّذینَ لا یجدُونَ نِکاحا حتّی یُغْنِیَهُمُ اللّه ُ مِنْ فَضْلِهِ» 33/ نور

تخلف9- عدم روشنایی مناسب: کوری؟ نمی بینی کسانی که به حرف قرآن و پیامبر و ولی زمان خودشان گوش نکردند به چه بدبختی و فلاکتی رسیدند؟ واقعا نمی‌بینی؟ «فاقد البصر فاسد النّظر.» کسى که بصیرت و بینایى ندارد فکر و اندیشه‌‌‌‏اش فاسد است. (غررالحکم ترجمه محلاتی حدیث4 416)

چشمانتان یدک ندارد،مراقب آن باشید.

تخلف 10- سبقت غیر مجاز:  چرا در گناه سبقت گرفتی ولی در کار خیر…؟! کاش از همدیگر سبقت می گرفتیم برای بهشت نه جهنم! رسول خدا (ص) : در تفسیر قول خدای عزوجل سوره واقعه آیه 10 و 11 (( السابقون السابقون اولئک المقربون )) (( سبقت گیرندگان در انجام اوامر الهی همان مقربان درگاه الهی هستند )) فرمودند : «جبرئیل به من خبر داده سابقون علی (ع) و شیعیانش می باشند آنها هستند که به بهشت سبقت گیرند و به جهت کرامتی که خداوند به آنها نموده مقربان درگاه الهی می باشند.» امالی شیخ مفید صفحه 339

تخلف11- سرعت غیر مجاز: به به! کجا؟ همینطور داری میری؟ ببین، هر جا بروی، آخرش اینجایی کاکو!. «این تذهبون»؟

تخلف 12- نداشتن برگه معاینه فنی: بیا قبل از اینکه بمیریم، اعمال و رفتارمان را محاسبه کنیم. پیش طبیب روح برویم تا از وضع روحی‌‌ مان با خبر شویم. خیلی داغونیم(!) ولی خودمان خبر نداریم. «حاسبوا قبل ان تحاسبوا»

راستی، پنجشبه چون آخرین مهلت بود، رفتم و جریمه‌ها را پرداخت کردم.

آخرین مهلت جریمه های گناهانمان کی خواهد بود؟ کلا جریمه هامون دو برگی است. حالا با خیال راحت برانیم. فعلا کسی کاری به کارمان ندارد تا زمانی که به پارکینگ قبرستان منتقل شویم.

شغل های موروثی در گذشته، بخشی از قوانین نوشته و نانوشته جامعه ایرانی بود. مثلا در دوره ساسانیان انتقال شغل از پدر به پسر یک اصل بود و کسی حق نداشت شغلی غیر از شغل پدر انتخاب کند. چوپان زاده، چوپان می شد  و بچه کشاورز در نهایت کشاورز. مردم هم یه این موضوع عادت کرده بودند.

چیزی که در نوع خودش جالب است این بود که پسر حق نداشت از لحاظ درجه شغلی از پدر پیشی بگیرد و این جرم محسوب می شد و پسر مجبور بود تا زمان حیاط پدر همیشه شاگردی پدر را بکند. مثلا می خواستند به نوعی فاصله طبقاتی حفظ شود.

پس از سقوط ساسانیان، هم اگر چه قانونی نبود ولی مردم به این رویه خوی گرفته بودند. شاید به خاطر اینکه این موضوع را مصلحت خود می دانستند.

اگر چه این رفتار ضعف‌هایی داشت ولی نقطه قوت آن، حفظ و انتقال تجربه های حاصل شده در خانواده به نسل   های بعدی بود که در نهایت به عنوان میراث جمعی مورد استفاده همگان قرار می‌گرفت. و شاید این شعرها به واسطه همین فرهنگ سروده شده که؛

پسر کو ندارد نشان از پدر           *         تو بیگانه دانش نخوانش پسر

یکی دیگر از مزایای این رسم راحت کنار آمدن اعضای خانواده با همدیگر بود. اعضای خانواده و فامیل همدیگر را درک می کردند. هم پدر در ارتباط با فرزندش راحت بود و هم پسر.

جامعه‌ی آخوندی هم از این قاعده مستثنی نبودند. و در تاریخ آخوندزاده های زیادی داشته‌ایم. چرا که اگر فضای خانواده طلبگی باشد زندگی کردن یک طلبه در آن خیلی راحت است. خود من از این ناحیه بسیار اذیت شده ام. مثلا من هیچ وقت نتوانستم به خانواده و اقوامم تفهیم کنم که وقتم محدود است و نمی توانم آن طوری که آن‌ها می‌خواهند با ایشان در ارتباط باشم. مراعات شان یک روحانی در مهمانی‌ها و دور هم شدن‌های خانوادگی هم که جای خود دارد.

حالا دغدغه من این است؛ آیا محمد امین در آینده طلبه می شود؟ سوالی که جواب آن برای خودم مبهم است. اگر چه او هر جند وقت یک بار عمامه کوچکی می سازد و برای من و مادرش سخنرانی می کند.

امروز جامعه در کوچه و خیابان، اتوبوس، مترو و یا حتی پشت فرمان اتومبیل نگاهی خاصی به من دارد. مثبت یا منفی و بعضی‌ها ممتنع!

و خودم بهتر از هرکسی می‌دانم که اگر بگویم مرا مثل بقیه نگاه کنید و من مثل شما ها هستم، باورش نمی شود و می گوید: اگر تو مثل مایی پس این چیزی که روی سرته چیه؟ چرا لباست با ما فرق داره؟ وحتی این نگاه را به دیگران منتقل می کند و به بچه‌ی لجبازش در خیابان می گوید: اگر بازم گریه کنی میدم این حاج آقاهه تورو بخوره ها!

شاید محمدامین و خواهرش خیلی وقت ها دوست داشتند پدرشان با آنها در سینما و پارک و دریا، با همان لباس مقدسش بیاید اما ناچارا باید بگویند: بابا! نمیشه با کت و شلوار بیاید؟ و بابا مجبور شود…

و من باید با دقت در رفتار و کردارم کاری کنم که دختر و پسرم با افتخار بگویند: بابامون حاج آقاست.

با این وضعیت آیا محمدامین شغل پدرش را ادامه می دهد؟ این نوشته و این عکس در تاریخ 4/10/1390سندی خواهد بود برای آینده، اگر عمری باقی باشد.